Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre, Ocak – Ağustos 2024 döneminde geçen yılın aynı dönemine göre karşılıksız işlemi yapılan çek miktarı 102 Milyar TL’ye yükselirken oransal olarak da yüzde 225’lik karşılıksız çekte 2024 yılı Ağustos ayında bir artış gerçekleşti.
Bir önceki yıla göre; keşideci sayısı (tekilleştirilmiş) yüzde 4, çek tutarı ise yüzde 73 artarken; ibraz edilen çek adedi ise yüzde 4 geriledi.
Hukukçu Mustafa Zafer konuya dair açıklamalarda bulundu:
KARŞILIKSIZ İŞLEMİ YAPILAN ÇEK TUTARI ARTTI
2024 yılı Ocak-Ağustos döneminde bankalara ibraz anında karşılıksız çıkan, 19 bin keşideciye ait 164 bin adet çekin toplam tutarı 102 milyar TL oldu. Karşılıksız işlemi yapılan 11 bin keşideciye ait toplam 15,3 milyar TL tutarındaki 28 bin adet çek daha sonra ödendi.
Karşılıksız işlemi yapılan çek tutarının ibraz edilen çeklere oranı bir önceki yıla göre arttı.
Ağustos ayında karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı; tutar olarak yüzde 2,4 ve adet olarak yüzde 2,1 oldu.
2024 yılı Ocak-Ağustos döneminde, karşılıksız işlemi yapılan çek tutarının en yüksek olduğu 5 il sırası ile İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa oldu.
AYLIK ARTIŞ MİKTARI 12 MİLYAR TL
Türkiye Bankalar Birliği Ocak-Temmuz karşılıksız çek miktarı 90 Milyar olarak açıklanmışken Ağustos verisi 102 milyar olarak açıklanarak karşılıksız çekteki aylık artış miktarı 12 Milyar TL oldu.
KONKORDATODAKİ BORÇLULAR DAHİL DEĞİL!
Açıklanan veriler kapsamında bankalar tarafından takas merkezlerine sunularak sadece karşılıksız işlemine tabi tutulan çekler dikkate alınmaktadır. Bu kapsamda konkordato da alacaklısına çek düzenleyip teslim eden bir konkordato borçlusunun mahkemeden aldığı tedbir nedeniyle vermiş olduğu çeke karşılıksız işlemi yapılamamaktadır.
Konkordato sürecinde bir çeke karşılıksız işlemi yapılabilmesi ancak komiserin izni ve onayına bağlı olduğundan komiserin onay vermediği borçluya ait çeklere karşılıksız işlemi yapılması mümkün değildir.
KARŞILIKSIZ ÇEK NEDİR?
Karşılıksız çek, ibraz süresi içerisinde çeki düzenleyen kişinin hesabında çek tutarı kadar para olmaması durumunda kısmen veya tamamen ödenemeyen çek türüne denir. Bu durumda kişinin elinde herhangi bir karşılığı bulunmayan bir çek var demektedir.
Kendisine ibraz edilen çekin karşılığı olmadığını tespit eden banka, çekin üzerine “karşılıksızdır” ibaresini basmaktadır. Bu ibare karşılığı olamayan çekleri, bankaların belirtme yolu olarak gerçekleşmektedir. Bu damga basıldıktan sonra çek, ibraz eden kişiye iade edilir. Böylece kişinin elinde karşılığı olmayan bir çek kalmış olur.
