Karabük’ün Eskipazar ilçesindeki Hadrianopolis Antik Kenti‘nde devam eden kazılarda, MS 5. yüzyıla ait olduğu düşünülen ve üzerinde Hz. Süleyman‘ın şeytanı mızrakladığı bir sahne bulunan bir kolye ucu bulundu.
EŞİ BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR ESER
Karabük Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş’ın yönettiği kazılarda keşfedilen bu kolye, Anadolu’da bugüne kadar benzeri görülmemiş bir eser olarak değerlendiriliyor.
“RABBİMİZ KÖTÜLÜĞÜ YENDİ”
Kültür ve Turizm Bakanlığı‘nın “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında yürütülen çalışmalarda ortaya çıkan kolyenin ön yüzünde “Rabb’imiz kötülüğü yendi” yazısı, arka yüzünde ise dört meleğin isimleri yer alıyor.
Çelikbaş, kolye ile ilgili şu bilgileri verdi:
“Kültür Bakanlığımızın ‘Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında çalışmalarımıza devam etmekteyiz. Çalışmalar esnasında önemli nitelendirilebilecek buluntular da ortaya çıkıyor. Bunlardan bir tanesini SDC 3 olarak nitelendirilen yapının içerisinde gerçekleştirilen kazılar esnasında ortaya çıkardık. Anadolu arkeolojisi için önemli olduğunu düşünüyoruz. Daha önce benzerine hiç bu coğrafyada rastlanmamıştı. Bu amulet dediğimiz, muska olarak kullanılan bir kolye ucu. Bu objeyi önemli kılan şeylerden bir tanesi de her iki tarafında yer alan yazıtlar ve üzerinde bulunan betimdir. Üzerindeki betimde Hz. Süleyman bir at üzerinde elinde mızrak ile şeytanı mızraklarken resmedilmiş. Çünkü 3 kutsal dinde de Hz. Süleyman önemlidir. Yahudilikte ve Kitab-ı Mukaddes’te bir hükümdar olarak belirtilirken, İslam dininde ise hükümdarlığının yanında peygamber olarak da belirtilmektedir. Yani semavi dinler için önemli olan Hz. Süleyman’ın bu kolye üzerinde betimlenmesi bizleri hem şaşırttı hem de Anadolu arkeolojisi için önemli bir eser niteliğini bize gösterdi”
Çelikbaş, kolyenin Hadrianopolis’teki süvari birliğiyle ilişkilendirilebileceğini belirtti. Çelikbaş, bu keşfin bölgenin eski dönemlerde dini ve askeri açıdan önemli bir merkez olduğunu gösterdiğini vurguladı. Çelikbaş şöyle konuştu:
“Bu kolye ucu muska, neden burada ele geçti? Aslında burada Hadrianopolis’in sahip olduğu askeri niteliğin etkisi var. Biz Hadrianopolis’te yapmış olduğumuz kazılarda süvari birliğinin varlığını daha önceki yıllarda arkeolojik kazılar neticesinde somut verilerle tespit etmiştik. Hz. Süleyman’ın atlara olan ilgisi ve bağı da bilinmektedir. Hz. Süleyman ayrıca tabii ki orduların komutanı olduğu da bilinmektedir. Burada var olan Roma ve Roma sonrası Bizans dönemlerindeki süvarilerinde bir koruyucusu olarak burada resmedildiğini anlıyoruz. Hz. Süleyman’ın tabii ki hem İslamiyet’te hem de İslamiyet öncesi dinlerde de ilim ve hikmet ile kuşandığını Rabb’imizin ilim ve hikmeti bahşettiğini de bilmekteyiz. Hz. Süleyman’ın hükmü olarak bilinen çeşitli yargılarının da karar almalarının da günümüzde halen daha etkili bir şekilde insanlar arasında deyim olarak da kullanıldığını görüyoruz. Bu eser gerçekten çok önemli. Ön yüzünde Hz. Süleyman ve Rabb’imizin kötülüğü yendiğinden bahsediyor. Arka yüzünde ise 4 kutsal meleğimizin isimleri yer almakta”
BENZERİ SADECE KUDÜS’TE
Doç. Dr. Çelikbaş, eserin Anadolu arkeolojisi için nadir bir örnek olduğunu, benzer bir eserin yalnızca Kudüs’te bulunduğunu şu sözlerle anlattı:
“Bir tek benzer örnek Kudüs’te ortaya çıkmıştır. Bu eser bu kadar uzak mesafeler arasında iki benzer eserin ortaya çıkması buranın da yine antik dönemde önemli bir din merkezi olduğunu gösteren bir işarettir. Eserimiz üzerindeki yazı fontlarından anlaşıldığı kadar ve yapmış olduğumuz çalışmalardaki elde ettiğimiz stratigrafik veriye göre milattan sonra 5’inci yüzyıl olarak tarihlendirilmektedir”
