Mustafa Kemal Atatürk tarafından 1933 yılında tarım arazilerini sulamak için Bursa’nın Kestel ilçesine yaptırılan Gölbaşı Barajı’nın yüzde 90’ı kurudu. 3 bin dönümlük alanda koyunlar otlarken, balıkçıların kayıkla açıldığı gölde artık sebze ekilip, otomobille geziliyor.
Doğayı ve Çevreyi Koruma Derneği (DOĞADER) Yönetim Kurulu Üyesi Murat Demir, 1933 yılından bu yana Bursa Ovası’nı sulayan baraj gölünün dibinin acilen temizlenerek, su birikim kapasitesinin artırılması gerektiğini söyledi.
Uludağ ve Katır Dağları’ndan akan sularla beslenen, Gürsu, Kestel, Yıldırım ve Osmangazi ilçesindeki tarım arazilerini sulamak için kullanılan barajdaki kuraklık, dron ile havadan görüntülendi.
‘FABRİKA VE SANAYİLER BURADA SU KULLANIYOR’
Çiftçiler, Bursa Ovası’na kurulan fabrika ve sanayilerin, buradan su kullandığını, suyun bu nedenle çekildiğini, aynı zamanda uzun süredir temizlenmeyen baraj gölünün dibinde, kil ve çamur birikintisi olduğunu ifade etti.
Su ile dolu olması gereken alanda rahatlıkla yürüdüğünü belirten DOĞADER Yönetim Kurulu Üyesi Murat Demir, 3 bin dönümlük alanın kuraklıkla karşı karşıya olmasına isyan etti.
“Tabii bu, buraya özgü bir durum değil. Türkiye’de kuruyan ve kurumakta olan yüzlerce göletten bir tanesi.” diyen Demir “Sebebini her seferinde söylüyoruz. Dünya ve ülkemizde hızlanan bir küresel ısınma ve iklim değişikliği var. Bu iklim değişikliği, kuraklığı peşinde getiriyor. Bu nedenle ısrarla karbon ayak izimizin küçültülmesini söylüyoruz. Bunu yapmadığımız takdirde, bu emareler hızla artacaktır” dedi.
Kuraklık nedeniyle içme suyu kaynaklarının da azaldığına dikkat çeken Demir, şöyle konuştu
“Burası, Gürsu ve Kestel ovalarını suluyor. Aynı tehdit, içme suyu barajlarımızda da söz konusu. Bursa’nın en son 40 ila 50 gün arasında suyu kalmıştı. İçme ve sulama varlıklarımız artık son raddeye gelmiş durumda. İklim değişikliği nedeniyle beklenen yağış rejimleri değişti. 1 haftada veya 1 ayda yağması gereken yağmurlar, bir günde yağıyor. Bu da toprağa ve bulunan alana zarar veriyor. Bu durum taşkınlara sebebiyet verip, daha fazla zarara neden oluyor. Ekim ayının son günlerindeyiz ve hava güneşli. Kar yağması gerekiyor ki barajlarımız dolsun.
Buradaki gölümüzün su varlığını, Uludağ oluşturuyor. Bursa’daki bütün su varlıklarının kaynağı, Uludağ’dır. Uludağ’a istenilen oranda kar yağmadığı takdirde, barajlarımız kuraklık ile karşı karşıya gelecektir. İlkbahar itibarıyla barajlarımız dolar gibi oluyor ancak ilkbahardan sonra yağması gereken yağmurlar yağmayınca, kurak geçen bir mevsim ve aşırı kullanım sonucunda, suyumuz azalıyor. Görüldüğü gibi kayıkla gezmemiz gereken yere arabamızla girdik. Bu tehlikenin işaretidir, hızla sona doğru geldiğimizin göstergesidir.”
‘BARAJ DİBİNİN TEMİZLENMESİ GEREK’
1933 yılından bu yana Bursa Ovası’nı sulayan baraj gölünün dibinin acilen temizlenerek, su birikim kapasitesinin artırılması gerektiğini söyleyen Murat Demir, göletlerin bir kullanım ömrü olduğunu vurgulayarak, buralara bakım yapılması gerektiğini ifade etti.
Havzadan su topladığı için erozyon ile birlikte toprak da geldiğini ifade eden Demir, su toplama alanlarının azaldığını belirterek, en önemli konunun iklim değişikliğine karşı mücadeleyi büyütmek olduğunu vurguladı.
Gölbaşı Barajı’nın inşasının ardından bölgedeki sulu tarım faaliyetlerinin arttığını vurgulayan BUÜ Tarımsal Araştırma Uygulama Merkezi Müdürü ve Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Dr. Fevzi Çakmak ise “Gölbaşı Barajı, Gürsu, Kestel ve Yıldırım ilçelerinin içme suyunun bir kısmını karşılayan, aynı zamanda Gürsu ve Kestel’in büyük oranda sulama suyunu karşılayan bir baraj konumundadır. Barajın yapılması ile beraber, üretim çeşitliliği artmış ve sulu tarıma ağırlık verilmiştir. Bursa’ya marka olmuş şeftali ve armut gibi ürünlerin yetiştirildiği, sebze tarımının yapıldığı bir bölge haline gelmiştir.
‘ÜRETİM VE VERİM KAYBINA SEBEP OLACAK’
Çeşmemizden akan suyun tasarrufundan bahsediyoruz. Oysaki Türkiye’de kullanılan mevcut suyun yüzde 77’si, tarım alanında kullanılmakta. Bu nedenle tasarrufa önce tarımda başlanılması gerekiyor. Yağmur ve kar sularının erimesiyle barajın su kaynağı oluşur. Zaman içerisinde barajın dibinde büyük oranda çamur birikmiş ve barajın kapasitesi azalmıştır. Bugün gelinen noktada, barajın su seviyesi sıfır seviyelerine yaklaşmış durumdadır. Bu da üretim ve verim kaybına sebep olacaktır. ” dedi.
Dr. Çakmak, Gölbaşı Barajı’nın tarımsal üretime olan katkısına dikkat çekerek, bölgedeki kuraklığın devam etmesi halinde çiftçinin, ‘sulu tarım’dan ‘kuru tarım’ uygulamalarına yönelmek zorunda kalacağını ve üretim kaybının yaşanacağını ifade etti.
