Türkiye’nin Cumhuriyet rejimine geçişte kritik aşamalarından birisi de İtilaf Devletleri donanmaları 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’na dayanarak 13 Kasım 1918’de Haydarpaşa önlerine demirleyip İstanbul’a girmesi oldu. Günümüzde Cumhurbaşkanlığı ofisi kullanılan Vahdettin Köşkü, o tarihte İngiliz gemilerinin boğazdaki varlığının net olarak gözlemlendiği bir konumdaydı.
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde yapılan büyük mücadeleler ve Türk Ordusu’nun İzmir’e girmesinden sonra zayıflamaya ve geri çekilmeye başlayan işgalciler, bundan sonraki süreçte yeni kurulan Ankara hükümeti ile uzlaşmanın yollarını aramaya başladı.
Yapılan büyük mücadeleler sonucu İtilaf Devletleri, 24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan Barış Antlaşması’nın ardından İstanbul’dan ayrılmaya başladı. Geri çekilme, 4 Ekim 1923 günü son İtilaf birliğinin Dolmabahçe Sarayı önünde düzenlenen bir törenle Türk bayrağını selamlayarak şehri terk etmesiyle son buldu.
4 yıl 10 ay 23 gün süren işgalin ardından her 6 Ekim İstanbul’un kurtuluş günü olarak kutlanmaya başlandı.
CEM GÜRDENİZ’DEN DUYAGULANDIRAN KUTLAMA MESAJI
Tümamiral ve yazar Ramazan Cem Gürdeniz, sosyal medya hesabından yaptığı açıklama ile İstanbul’un düşmen işgalinden kurtuluşunun 101. yıldönümünü duygusal bir mesaj ile kutladı.
Gürdeniz, Mustafa Kemal Atatürk’ün işgalcilerin ait gemilerin Kartal İstimbotu ile Tophane’ye geçerken ağlamakta olan yaveri Cevad Abbas’a söylediği “Ağlama çocuk geldikleri gibi giderler” sözünü hatırlatarak, “Gözbebeğimiz İstanbul’un kurtuluşunun 101.yıldönümü kutlu olsun” ifadelerini kullandı.
Gürdeniz, paylaşımında şu ifadelere yer verdi:
“106 yıl önce 13 Kasım günü İstanbul’da Vahdettin Köşkünden görülen manzara aşağıdaki gibiydi. 55 parçalık müşterek işgal donanması boğazda demirlemiş, namlular saraya çevrilmişti. Ordusu Osmanlı hanedanı tarafından lağvedilmiş, Mirliva Mustafa Kemal İstanbul’a çağrılmıştı. 13 Kasım 1918 Çarşamba günü öğle saatlerinde Haydarpaşa Garı’na vardı. Gemiler arasında Haydarpaşa rıhtımından Kartal İstimbotu ile Tophane’ye geçerken ağlamakta olan yaveri Cevad Abbas’a “Ağlama çocuk geldikleri gibi giderler”demişti. Evet 6 Ekim 1923 sabahı geldikleri gibi gittiler. Mustafa Kemal dediğini yaptı ve işgalcilerin son kalıntısı İngilizleri de İstanbul’dan o gün kovdu. O sadece vatanı kurtarmadı yeni bir vatan ve devlet yarattı. Böylece Atatürk oldu. Gözbebeğimiz İstanbul’un kurtuluşunun 101.yıldönümü kutlu olsun.”
